edition metáfrasi - Weihnachtsspecial 2021
Werkstatt/Reihen > Reihen > edition metáfrasi
Weihnachtsspecial
mit Gedichten von
Dirk Uwe Hansen, Andreas Hutt, Anja Kampmann, Odile Kennel, Birgit Kreipe, Marianna Lanz und Anne Martin,
ins Griechische übersetzt von dem Workshop META GRAFES,
unter der Leitung von Elena
Pallantza
Αnja Kampmann
Gärten
II
In unserem Hause
dunkelgrüne Gräser Salz oder Staub
hier verlassen im flimmernden Morgen
als leichter Luftzug zu spüren: ein Τon
dunkelgrüne Gräser Salz oder Staub
hier verlassen im flimmernden Morgen
als leichter Luftzug zu spüren: ein Τon
in der Ferne
von Berg zu Berg
Menschen
von Berg zu Berg
Menschen
Bericht: die beiden
liegen an einer schattigen, zugigen Stelle
die Brust nur aus einem Raum
liegen an einer schattigen, zugigen Stelle
die Brust nur aus einem Raum
(versucht, weiter draußen den Dunst
auf die Felder zu leiten)
auf die Felder zu leiten)
Graswände, und die Nächte
dazwischengeflochten.
dazwischengeflochten.
III
Gebell. In der Nacht
glühen die Augen der Füchse
glühen die Augen der Füchse
Auf deinen Händen brachtest du das Gewitter
aus einer einzigen wilden Pflanze.
aus einer einzigen wilden Pflanze.
wir zählten drei Spatzen im Gestein
Unbekümmert
einen Ton aus Gold begonnen.
Άνια Κάμπμαν
Κήποι
II
Στο σπίτι μας
σκουροπράσινα χόρτα αλάτι ή σκόνη
ξεχασμένος εδώ στην αυγή που τρεμοφέγγει
σαν αίσθηση αύρας: ένας ήχος
σκουροπράσινα χόρτα αλάτι ή σκόνη
ξεχασμένος εδώ στην αυγή που τρεμοφέγγει
σαν αίσθηση αύρας: ένας ήχος
στο βάθος
από βουνό σε βουνό
άνθρωποι
από βουνό σε βουνό
άνθρωποι
Mαρτυρία: οι δυο τους
ξαπλωμένοι σε μέρος σκιερό, ευάερο
το στήθος από μια κάμαρα μόνο
ξαπλωμένοι σε μέρος σκιερό, ευάερο
το στήθος από μια κάμαρα μόνο
(πασχίζει να στρέψει το πούσι όλο και πιο μακριά
στους αγρούς)
στους αγρούς)
Τοίχοι από χόρτο, κι οι νύχτες
πλεγμένες ανάμεσα.
πλεγμένες ανάμεσα.
III
Γαυγίσματα. Τη νύχτα
καίνε τα μάτια των αλεπούδων
καίνε τα μάτια των αλεπούδων
Στα χέρια σου έφερνες την καταιγίδα
ενός μοναδικού αγριόχορτου.
ενός μοναδικού αγριόχορτου.
τρία σπουργίτια μετρήσαμε στην πέτρα
Αμέριμνα
αρχίζοντας μια μελωδία χρυσού.
Αnne Martin
ich sag
schau, ein regenbogen hat sich im apfelbaum verfangen
befreien wir ihn, bevor der regen verschwindet und
ihn hier unten allein vergisst
(denn in meinem zimmer kann er nicht überwintern
und auch der regen wird ihm fehlen)
und du schaust mich an
und ob du verstanden hast, wovon ich gerade sprach
(ein einsames regenbogenstück in nöten im baum)
weiß ich nicht
aber du meinst
es sei alles eine frage der perspektive
die äpfel pflücken wir trotzdem
bis nur noch die abgerissene drachenschnur übrig ist
schau, ein regenbogen hat sich im apfelbaum verfangen
befreien wir ihn, bevor der regen verschwindet und
ihn hier unten allein vergisst
(denn in meinem zimmer kann er nicht überwintern
und auch der regen wird ihm fehlen)
und du schaust mich an
und ob du verstanden hast, wovon ich gerade sprach
(ein einsames regenbogenstück in nöten im baum)
weiß ich nicht
aber du meinst
es sei alles eine frage der perspektive
die äpfel pflücken wir trotzdem
bis nur noch die abgerissene drachenschnur übrig ist
(Fr. 105a)
Άννε Μάρτιν
εγώ λέω
κοίτα, ένα ουράνιο τόξο πιάστηκε στη μηλιά
ας το ξεμπλέξουμε πριν φύγει η βροχή
ας το ξεμπλέξουμε πριν φύγει η βροχή
και το ξεχάσει εδώ κάτω μοναχό του
(γιατί δεν γίνεται να βγάλει το χειμώνα στο δωμάτιό μου
χώρια που θα του λείψει κι η βρoχή)
(γιατί δεν γίνεται να βγάλει το χειμώνα στο δωμάτιό μου
χώρια που θα του λείψει κι η βρoχή)
κι εσύ με κοιτάς
κι ανάθεμα αν κατάλαβες
για τι πράγμα μιλώ
(ένα κομμάτι ουράνιο τόξο ολομόναχο στο δέντρο κινδυνεύει)
λες όμως πως
όλα είναι ζήτημα οπτικής
παρόλ’ αυτά τα μήλα θα τα μαζέψουμε
ώσπου να μείνει μόνο ο κομμένος σπάγγος του χαρταετού
για τι πράγμα μιλώ
(ένα κομμάτι ουράνιο τόξο ολομόναχο στο δέντρο κινδυνεύει)
λες όμως πως
όλα είναι ζήτημα οπτικής
παρόλ’ αυτά τα μήλα θα τα μαζέψουμε
ώσπου να μείνει μόνο ο κομμένος σπάγγος του χαρταετού
(απ. 105a)
Birgit Kreipe
MÜHLE, DIE ZEIT [
april ist
turmhoch
die löwen mit ihren zungen
drehen
so
mein gesicht
blüht
, aber
gegenlicht
tränenkanäle
hinauf vor freude
(Gedicht: BK, Erasures: S)
Μπίργιτ Κράιπε
ΜΎΛΟΣ, Ο ΧΡΌΝΟΣ [
είν’ ο απρίλης
ψηλός σαν πύργος
τα λιοντάρια με
τις γλώσσες τους
στρέφουν
έτσι
το πρόσωπό μου
ανθίζει
, όμως
κόντρα φως
αγωγοί δακρύων
πετώντας από χαρά
(ποίηση: ΜΚ, διαγραφές: Σ)
Andreas Hutt
Tonscherbe,
griechisch
Nie
war der Hades so nah. Nur
was du über Rosen sagst,
ist beständig.
war der Hades so nah. Nur
was du über Rosen sagst,
ist beständig.
(Fr. 55)
Αντρέας Χουτ
όστρακο, ελληνικό
Ποτέ
δεν ήταν τόσο κοντά ο Άδης. Μόνο
όσα λες για τα ρόδα
είναι αλήθεια.
δεν ήταν τόσο κοντά ο Άδης. Μόνο
όσα λες για τα ρόδα
είναι αλήθεια.
(απ. 55)
Marianna Lanz
dafür sieht man den mond wieder
das haus bröckelt
die fassaden
alles kracht und
fällt
die fassaden
alles kracht und
fällt
dafür sieht man
den mond
wieder
den mond
wieder
der
über den
trümmern steht
trümmern steht
gar nicht so fern
liegt er und rollt
in den teich
liegt er und rollt
in den teich
Μαριάννα Λάντς
από την άλλη φαίνεται
και πάλι το φεγγάρι
το σπίτι θρυμματίζεται
η πρόσοψη
ολόκληρο γκρεμίζεται και
πέφτει
η πρόσοψη
ολόκληρο γκρεμίζεται και
πέφτει
από την άλλη
φαίνεται
και πάλι
το φεγγάρι
και πάλι
το φεγγάρι
έτσι όπως
στέκει πάνω
απ’ τα χαλάσματα
στέκει πάνω
απ’ τα χαλάσματα
όχι και τόσο μακριά
στέκει και κυλά
στη λιμνούλα
στέκει και κυλά
στη λιμνούλα
Dirk Uwe Hansen
die zehnten musen
sind zwei hände voll sand, sind
zehn: die dreymal
dreye und zwei und wer
den nimphen lieblich spihlt (die
kriegen nen kranz), der kriegt
flügel aus sprödem papier / da
kriecht was bitter und süß und weiß
doch nicht / wohin / aus einer rauhen see. so
lange das kleine licht noch […] mit
ungeseumten füßen, den saum gehoben,
und silbern und elf
silben, die
[…]
melpomene bleibt barfuß stehn
die zehn im sand […] ein bloßes wort.
zehn: die dreymal
dreye und zwei und wer
den nimphen lieblich spihlt (die
kriegen nen kranz), der kriegt
flügel aus sprödem papier / da
kriecht was bitter und süß und weiß
doch nicht / wohin / aus einer rauhen see. so
lange das kleine licht noch […] mit
ungeseumten füßen, den saum gehoben,
und silbern und elf
silben, die
[…]
melpomene bleibt barfuß stehn
die zehn im sand […] ein bloßes wort.
Ντιρκ Ούβε Χάνζεν
οι δέκατες μούσες
είναι δυο χούφτες άμμο, είναι
δέκα: οι τρις φορές
το τρία κι άλλες δυο και κήνος
που για τις νύμφες απαλά θα παίξη (κήνες
παίρνουν στεφάνι), παίρνει
φτερά από ξερό χαρτί / κάτι
πικρό και γλυκό και άσπρο που έρπει
χωρίς να ξέρει / πού / από μια θάλασσα τραχιά. όσο
ακόμα το φωτάκι το λαμπρό […] με
πόδια ανυπόδητα, ποδόγυρο ανασηκωμένο,
κι ασήμι / κι έντεκα
συλλαβές, που
[…]
η μελπομένη μένει ξυπόλυτη
στην άμμο δέκα […] δάκτυλοι, μια κούφια λέξη.
δέκα: οι τρις φορές
το τρία κι άλλες δυο και κήνος
που για τις νύμφες απαλά θα παίξη (κήνες
παίρνουν στεφάνι), παίρνει
φτερά από ξερό χαρτί / κάτι
πικρό και γλυκό και άσπρο που έρπει
χωρίς να ξέρει / πού / από μια θάλασσα τραχιά. όσο
ακόμα το φωτάκι το λαμπρό […] με
πόδια ανυπόδητα, ποδόγυρο ανασηκωμένο,
κι ασήμι / κι έντεκα
συλλαβές, που
[…]
η μελπομένη μένει ξυπόλυτη
στην άμμο δέκα […] δάκτυλοι, μια κούφια λέξη.
Odile Kennel
Mit Sappho im Hof
Am Anfang war noch
Aphrodite da. Ich kam
mir blöd vor, kann
kein griechisch, kannte
beide nicht. Dann
ging sie weg, wer weiß
wohin, sie sagte was
von Spree. Dann also
wir allein. Nein, schlafen
nicht, wir trinken Tee.
Ich sage, Sappho, du bist
unumgänglich, wie wär´s
du schreibst noch eine
Insel-Ode, une ode d´île?
Sie schaut mich fragmentarisch
an, reicht mir Papiere
Rollen, eine Rolex, Zeit
für neue Texte, sagt sie,
und eine Insel-Ode
ist dabei. Ich bin perplex.
Leg mir die Uhr ums Hand-
gelenk, lenk meinen Blick
zum Text, Schreck:
Ich kann das nicht lesen,
Sappho! Ihr Blick geknickt.
Ich hatte so gehofft …
Im Hof sitzt Sappho
ratlos, rastlos, folgt
durchs Hoftor Aphrodite,
die Rolex, ruf ich, sie
sieht sich nicht um, und ich
sitze mit der Armbanduhr
und ohne Text im Hof, ich geh
nach oben, leg mich
schlafen, träum,
ich trät in Scherben.
kein griechisch, kannte
beide nicht. Dann
ging sie weg, wer weiß
wohin, sie sagte was
von Spree. Dann also
wir allein. Nein, schlafen
nicht, wir trinken Tee.
Ich sage, Sappho, du bist
unumgänglich, wie wär´s
du schreibst noch eine
Insel-Ode, une ode d´île?
Sie schaut mich fragmentarisch
an, reicht mir Papiere
Rollen, eine Rolex, Zeit
für neue Texte, sagt sie,
und eine Insel-Ode
ist dabei. Ich bin perplex.
Leg mir die Uhr ums Hand-
gelenk, lenk meinen Blick
zum Text, Schreck:
Ich kann das nicht lesen,
Sappho! Ihr Blick geknickt.
Ich hatte so gehofft …
Im Hof sitzt Sappho
ratlos, rastlos, folgt
durchs Hoftor Aphrodite,
die Rolex, ruf ich, sie
sieht sich nicht um, und ich
sitze mit der Armbanduhr
und ohne Text im Hof, ich geh
nach oben, leg mich
schlafen, träum,
ich trät in Scherben.
Οντίλ Κέννελ
Στην αυλή με τη Σαπφώ
Στην αρχή ήταν και
η Αφροδίτη εδώ. Ένιωθα
άβολα, δεν ξέρω
ελληνικά, δεν ήξερα
καμιά τους. Έπειτα
έφυγε, ποιος ξέρει
πού πάει, κάτι είπε
για Σπρέε. Τώρα, λοιπόν,
οι δυο μας. Όχι, ύπνος,
όχι, πίνουμε τσάι.
Σαπφώ, της λέω, είσαι
μονόδρομος, τι θα ‘λεγες
να ‘γραφες άλλη μια
Ωδή στο Νησί, μια ode d´île?
Με κοιτάζει αποσπασματικά
μου δίνει χαρτί
ρολά, ένα ρόλεξ, ώρα
για νέα κείμενα, μου λέει,
πάρε και μια Ωδή
στο Νησί. Δεν έχω λέξεις.
Φοράω το ρολόι στον
καρπό, στρέφω τα μάτια
στο κείμενο, σοκ:
Δεν μπορώ να το διαβάσω,
Σαπφώ! Το βλέμμα της τσακισμένο.
Κι είχα τόσες ελπίδες…
Στην αυλή η Σαπφώ
αμήχανη, ασήχαστη, ακολουθεί
την Αφροδίτη, περνά την αυλόπορτα,
το ρόλεξ, φωνάζω, εκείνη ούτε
που γυρνά, μένω
με το ρολόι στην αυλή
και χωρίς κείμενο, ανεβαίνω
πάνω, πέφτω
για ύπνο, βλέπω όνειρο,
πατούσα, λέει, σε θραύσματα.
η Αφροδίτη εδώ. Ένιωθα
άβολα, δεν ξέρω
ελληνικά, δεν ήξερα
καμιά τους. Έπειτα
έφυγε, ποιος ξέρει
πού πάει, κάτι είπε
για Σπρέε. Τώρα, λοιπόν,
οι δυο μας. Όχι, ύπνος,
όχι, πίνουμε τσάι.
Σαπφώ, της λέω, είσαι
μονόδρομος, τι θα ‘λεγες
να ‘γραφες άλλη μια
Ωδή στο Νησί, μια ode d´île?
Με κοιτάζει αποσπασματικά
μου δίνει χαρτί
ρολά, ένα ρόλεξ, ώρα
για νέα κείμενα, μου λέει,
πάρε και μια Ωδή
στο Νησί. Δεν έχω λέξεις.
Φοράω το ρολόι στον
καρπό, στρέφω τα μάτια
στο κείμενο, σοκ:
Δεν μπορώ να το διαβάσω,
Σαπφώ! Το βλέμμα της τσακισμένο.
Κι είχα τόσες ελπίδες…
Στην αυλή η Σαπφώ
αμήχανη, ασήχαστη, ακολουθεί
την Αφροδίτη, περνά την αυλόπορτα,
το ρόλεξ, φωνάζω, εκείνη ούτε
που γυρνά, μένω
με το ρολόι στην αυλή
και χωρίς κείμενο, ανεβαίνω
πάνω, πέφτω
για ύπνο, βλέπω όνειρο,
πατούσα, λέει, σε θραύσματα.
Die Übersetzung entstand im Rahmen eines Workshops der
digitalen Fortbildungsreihe META_GRAFES, einer Kooperation des gemeinnützigen
Vereins Diablog Vision e. V. mit dem Literaturhaus Lettrétage e. V. Das Projekt
wurde durch den Projektfonds des Deutschen Übersetzerfonds im Rahmen des
Programms „Neustart Kultur“ der Beauftragten der Bundesregierung für Kultur und
Medien gefördert.
Die Gedichte stammen aus dem Band Muse, die Zehnte. Antworten auf Sappho
von Mytilene, hg. von Michael Gratz und Dirk Uwe Hansen, Greifswald 2014.
Teilnehmer*innen: Anastasia Gkitsi, Katerina
Liatzoura, Efstathia Matzaridou, Akis Parafelas, Fotini Patinari und Maria
Tziaouri-Hilmer, unter der Leitung von Elena Pallantza.
H μετάφραση εκπονήθηκε στο πλαίσιο ενός εργαστηρίου
του κύκλου διαδικτυακών επιμορφωτικών σεμιναρίων ΜΕΤΑ_ΓΡΑΦΕΣ, που διοργανώνει
το κοινωφελές σωματείο Diablog Vision e. V. σε συνεργασία με το Lettrétage e. V. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το
Γερμανικό Ταμείο Μεταφραστών στο πλαίσιο του προγράμματος «Πολιτισμική
επανεκκίνηση» της Επιτρόπου Πολιτισμού και Μέσων Ενημέρωσης της Ομοσπονδιακής
Κυβέρνησης της Γερμανίας.
Στο εργαστήρι που διηύθυνε η
Έλενα Παλλαντζά συμμετείχαν οι: Αναστασία Γκίτση, Κατερίνα Λιάτζουρα, Ευσταθία
Ματζαρίδου, Άκης Παραφέλας, Φωτεινή Πατεινάρη και Μαρία Τζιαούρη-Χίλμερ.